Het lichte herstel van de internationale economie leidt voorlopig tot weinig opluchting. Tegenvallende groei in de opkomende markten en de onduidelijkheid over de financiële toekomst van de Verenigde Staten zorgen ervoor dat de jaarvergadering van het Internationaal Monetair Fonds (IMF) de komende dagen opnieuw in het teken staat van grote onzekerheden.

,,De grote risico’s zijn afgenomen, maar niet verdwenen. En er komen nieuwe risico’s bij”, vatte de Nederlandse IMF-bewindvoerder Menno Snel de situatie aan de vooravond van de bijeenkomsten van ministers van Financiën en centralebankpresidenten in Washington samen. Europa staat daarbij in tegenstelling tot de voorgaande jaren niet meer centraal, maar dat komt vooral doordat de zorgen over andere regio’s zijn toegenomen.

Een halfjaar geleden nog sprak het IMF van een wereld met drie snelheden. In die visie hobbelde Europa achter de aansterkende Amerikaanse economie aan, terwijl de opkomende landen stevig doorgroeiden. Dat beeld is nu echter vervangen door de duidelijke waarschuwing dat de hele internationale economie dreigt vast te komen zitten in een lage versnelling. De matige groei die resteert wordt dan een probleem op zich, omdat de ruimte om tegenvallers op te vangen ontbreekt.

Grootste onzekerheid

De grootste onzekerheid wordt nu veroorzaakt door de VS. Het IMF rekent erop dat de strijdende politici daar op tijd eieren voor hun geld kiezen en de benodigde verhoging van het schuldenplafond doorvoeren. Daarna rijst echter weer de vraag wanneer en op welke manier de Federal Reserve zijn stimuleringsmaatregelen gaat terugdraaien. Het vooruitzicht dat dit op korte termijn gebeurt zaaide afgelopen maanden veel onrust op de financiële markten en legde duidelijke problemen in opkomende markten bloot.

,,Dat heeft iedereen wel wakker geschud”, concludeerde Snel. ,,Hoewel de eerste marktreactie wel iets te nerveus was, werd wel duidelijk dat men minder goed voorbereid is dan gedacht.”

Financieel kwetsbaar

Landen als India, Indonesië en Turkije bleken de afgelopen maanden financieel kwetsbaar. Zij profiteerden de afgelopen jaren van het losse monetaire beleid in de VS, die zorgde voor een grote stroom kapitaal naar opkomende landen. Een deel van dat geld stroomde echter weer weg na de eerste aankondigingen van een aanstaande normalisering van het beleid van de Fed.

Daar komt bij dat de economische groei in China is teruggevallen, waardoor de export van buurlanden naar dat land afneemt. Het IMF voorziet voorlopig geen versnelling van de Chinese groei, aangezien de Chinese regering niet van plan lijkt grootschalige stimuleringsmaatregelen door te voeren.

De zorgen over de VS en opkomende landen betekenen niet dat Europa klaar is. ,,Het ergste lijkt nu wel achter de rug, maar het werk is nog niet gedaan'', stelde Snel. ,,Het gevaar is dat het gevoel voor urgentie verdwijnt. Maar juist met wat economische wind in de zeilen moeten we aan een sterkere muntunie blijven werken.''

Dit artikel is oorspronkelijk verschenen op z24.nl